Δευτέρα 7 Απριλίου 2008

ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ ΧΙΟΥ & ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ



Παραθέτουμε παραπάνω τον πίνακα που δημοσιεύει η εφημερίδα "Τα ΝΕΑ" σήμερα 7 Απριλίου 2008 σχετικά με την επιβατική κίνηση των αεροδρομίων 10 Ελληνικών πόλεων. Αν κάποιος μελετήσει τον πίνακα και ιδιαίτερα τις στήλες που αφορούν την κίνηση επιβατών εξωτερικού θα διακρίνει το μεγάλο πρόβλημα που δημιουργεί στο νησί μας η έλλειψη αεροδρομιακής υποδομής και συνεπακόλουθα οι πηγές εισοδήματος που χάνονται εξ΄ αιτίας του προβλήματος αυτού.

Βέβαια πρέπει να καταστήσουμε σαφές ότι κατά την άποψη μας η ανάπτυξη των αεροδρομίων και των υποδομών τους είναι καθήκον της πολιτείας και του κράτους γενικότερα, και δεν επιτρέπεται για να δικαιολογηθούν τα αδικαιολόγητα να επικαλείται κανείς την ιδιωτική πρωτοβουλία σε τομείς τόσο ζωτικούς για την τοπική οικονομία.
Θα πρέπει επίσης να τονίσουμε τις ευθύνες των τοπικών αρχόντων της χιακής κοινωνίας και οικονομίας που για δεκαετίες παραμένουν απλοί θεατές σε ένα τόσο ζωτικής σημασίας θέμα για την ανάπτυξη του νησιού.

Πηγή για την εικόνα : Εφημερίδα "Τα ΝΕΑ"

2 comments:

Ανώνυμος είπε...

Αεροπορία και ρύπανση περιβάλλοντος
Δρ. Ελευθέριος Καταρέλος - Παρασκευή, 14 Μαρτίου 2008

Μεταφορές και περιβάλλον

Η συστηματική και σε βάθος μελέτη των περιβαλλοντικών προβλημάτων αρχίζει στις αρχές της δεκαετίας του 1970 με ορόσημο την έκθεση του MIT «The Limits of Growth», που δημοσιεύτηκε το 1971. Στην έκθεση καταδεικνύεται ότι τα υποδείγματα εκθετικής ανάπτυξης / μεγέθυνσης οδηγούν σε καταστροφική σπατάλη των μη ανανεώσιμων φυσικών πόρων και σε μη αντιστρέψιμη περιβαλλοντική υποβάθμιση.

Ο ορισμός της βιώσιμης ανάπτυξης περιέχεται στην έκθεση «Our common future» που συνέταξε η επιτροπή Brundtland. Η επιτροπή αυτή συγκροτήθηκε με απόφαση των Ηνωμένων Εθνών το 1983, με σκοπό να ετοιμάσει μια έκθεση για τη σχέση περιβάλλοντος και ανάπτυξης. Η συγκεκριμένη έκθεση, που δημοσιεύτηκε το 1987, αναφέρει την εξάντληση των φυσικών πόρων, την αύξηση του πληθυσμού, τις περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις και την ανισότητα που χαρακτηρίζει την κατανομή των αγαθών και την ανάπτυξη ως απειλές κατά του κοινού μας μέλλοντος στη Γη.

Η έκθεση αποτέλεσε έναυσμα για την έναρξη διεθνούς πολιτικού διαλόγου σχετικά με τις επιπτώσεις των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων στο περιβάλλον, που οδήγησε στην Παγκόσμια Διάσκεψη για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη (Rio de Janeiro, 1992). Η διάσκεψη κατέληξε σε δύο συμφωνίες, μια για τις κλιματολογικές μεταβολές και μία για τη βιοποικιλότητα. Ακολούθησαν άλλες διεθνείς συναντήσεις, με στόχο την εξασφάλιση βιώσιμης ανάπτυξης σε παγκόσμιο και περιφερειακό επίπεδο.

Η αρχή 16 της δήλωσης του Rio που συσχετίζει την ισορροπία της ανάπτυξης με το περιβάλλον, δηλώνει ότι οι «εθνικές αρχές πρέπει να προσπαθήσουν να προαγάγουν την εσωτερικοποίηση των περιβαλλοντικών δαπανών, λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ρυπαίνων πρέπει να αναλάβει το κόστος της ρύπανσης».

Στο παρελθόν η παγκόσμια κοινότητα έθετε στόχους ανάπτυξης δίνοντας μικρή σημασία στο περιβάλλον, δηλαδή η ζυγαριά ισορροπούσε προς την πλευρά της ανάπτυξης. Αντίθετα σήμερα φαίνεται ότι η πρόθεση είναι η θέση στόχων που να προστατεύουν το περιβάλλον. Αυτό ισχύει και για την ισορροπία στον τομέα των αερομεταφορών. Ένα μεγάλο ερώτημα που προκύπτει όμως είναι στο κατά πόσο είναι εφικτή αυτή η ανάπτυξη των αερομεταφορών εσωτερικοποιώντας το κόστος της προστασίας του περιβάλλοντος.

Επιπτώσεις των αερομεταφορών στο περιβάλλον

Οι πτήσεις εσωτερικού καλύπτονται από το πρωτόκολλο του Κιότο, αλλά όχι οι διεθνείς πτήσεις. Παρόλο ότι οι κυβερνήσεις αναγνώρισαν τη σοβαρότητα της κατάστασης από την άνοδο της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας, αποφάσισαν τη λήψη μέτρων για τη μείωση των εκπομπών των αερίων που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου, εξαιρούν τις αερομεταφορές από τις εθνικές στρατηγικές μείωσης των εκπομπών των αερίων που θεωρούνται υπεύθυνα για το θερμοκήπιο.

Τα αεροπλάνα δεν επιβαρύνουν μόνο με τα καυσαέρια που εκπέμπουν στην ατμόσφαιρα. Οι υψηλές θερμοκρασίες που αναπτύσσονται κατά την καύση της κηροζίνης κάνουν το οξυγόνο και το άζωτο που βρίσκονται στον αέρα να ενώνονται σε οξείδια του αζώτου, τα οποία αυξάνουν τη θερμοκρασία και επιτείνουν κατά 60% την επίδραση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα.

Σε παγκόσμια κλίμακα οι αεροπορικές μεταφορές συμβάλλουν στο φαινόμενο του «θερμοκηπίου» και στην εξολόθρευση της στοιβάδας του όζοντος. Σε περιφερειακό επίπεδο συμβάλλουν στην οξίνιση, στον ευτροφισμό και στο σχηματισμό τροποσφαιρικού όζοντος με την έκλυση ρυπογόνων ουσιών στον ατμοσφαιρικό αέρα. Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και άλλες εκπομπές ρύπων αυξάνονται σε απόλυτους ρυθμούς.

Η έκθεση IPCC για την αεροπορία και τον ατμοσφαιρικό αέρα στην κλίμακα της υφηλίου, αναφέρει ότι τα αεροσκάφη εκπέμπουν αέρια και μόρια που αλλάζουν την ατμοσφαιρική συγκέντρωση των αερίων μαζών και προκαλούν το σχηματισμό των ιχνών συμπύκνωσης τα οποία συμβάλλουν στην κλιματική αλλαγή.

Στην έκθεση αυτή εκτιμάται ότι οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα οι οποίες θα αυξάνονται με ρυθμό 3% ετησίως από το 1990 μέχρι το 2015, συμβάλλουν κατά 3,5% στην παγκόσμια άνοδο της θερμοκρασίας. Άλλες εκτιμήσεις ανεβάζουν το ποσοστό αυτό στο 6%, ενώ αναμένουν ακόμη και αύξηση κατά 300% έως το 2015. Τα σενάρια δείχνουν ότι το μερίδιο ολόκληρης της αεροπορίας (διεθνούς, εθνικής, στρατιωτικής και άλλης) σαν πηγή εκπομπών CO2 ενδέχεται να αυξηθεί σε πάνω από 15% των συνολικών εκπομπών CO2 το έτος 2050.

Όσο πιο ψηλά πετά ένα αεροπλάνο, τόσο πιο δύσκολο είναι για το CO2 να διασπαστεί στην ατμόσφαιρα. Οι εκπομπές οξειδίου του αζώτου (ΝΟx) σχηματίζουν όζον όταν εκπέμπονται σε ύψος πλεύσης. Προκαλούν επιπλέον το σχηματισμό γραμμών συμπύκνωσης υδρατμών και νεφών σίρρους, τα οποία συμβάλλουν στην αναθέρμανση του πλανήτη.

Επιπλέον τα αεροπλάνα εκπέμπουν υδρατμούς, αιθάλη και θειϊκά άλατα. Οι συγκεκριμένες ουσίες από μόνες τους δεν είναι επιβλαβείς, αλλά στα υψηλά στρώματα της ατμόσφαιρας δημιουργούν επιπλέον σύννεφα. Στις ψυχρές θερμοκρασίες των στρωμάτων αυτών, τα αέρια που εκπέμπει το αεροπλάνο, σε συνδυασμό με την αύξηση της θερμοκρασίας που προκαλούν οι καύσεις του, σχηματίζουν συμπυκνώσεις μεγαλύτερης ή μικρότερης έκτασης και διάρκειας, με γνωστότερη τη λευκή γραμμή που αφήνουν τα αεροπλάνα πίσω τους. Η γραμμή αυτή (γνωστή σαν ουρά συμπύκνωσης) παγιδεύει επιπλέον θερμότητα. Επιστήμονες έχουν υπολογίσει ότι οι ουρές συμπύκνωσης αυξάνουν κατά 40% το «φαινόμενο του θερμοκηπίου».

Επιπρόσθετα, εκφράζονται ανησυχίες ότι ούτε οι βελτιώσεις από την τεχνολογία των αεροσκαφών/κινητήρων ούτε από τη βελτίωση της αποδοτικότητας του συστήματος μεταφορών, θα μπορέσουν να αντισταθμίσουν την αύξηση σε ρύπους εξαιτίας της αναμενόμενης αύξησης της εναέριας κυκλοφορίας.

Την κατάσταση όμως αυτή θα πρέπει να τη δει κανείς μέσα από την ομολογία ότι ενώ οι επιπτώσεις κάποιων τύπων εκπομπών είναι γνωστές και ορατές, κάποιες άλλες δεν είναι ακόμη γνωστές. Πάντως αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι την περίοδο που διανύουμε τα αεροπλάνα συμβάλλουν πάνω από 4% στην παγκόσμια θέρμανση εκπέμποντας τα δυο επιβλαβέστερα αέρια, το διοξείδιο του άνθρακα και το άζωτο.

Η μείωση των τιμών των αεροπορικών εισιτηρίων και ο μαζικός αεροπορικός τουρισμός έχει όμως το κόστος του για τον πλανήτη και, αν συνεχίσει να αυξάνεται στον ίδιο ρυθμό, θα απειλήσει σοβαρά τις επόμενες γενιές. Δεδομένου ότι η βιομηχανία των αερομεταφορών αυξάνεται, αυξάνεται ανάλογα και η συμβολή του ανθρώπου στο φαινόμενο της παγκόσμιας θέρμανσης. Με μόνο το 1/5 του παγκόσμιου πληθυσμού να εκμεταλλεύεται αυτήν την εξέλιξη, οι καταστροφικές συνέπειες της περαιτέρω ανάπτυξης των αερομεταφορών είναι ήδη ορατές.

Όπως γίνεται φανερό επομένως οι ενδείξεις είναι ανησυχητικές αφού ο ρυθμός αύξησης των αεροπορικών μεταφορών έχει αρχίσει να εξαλείφει τις όποιες περιβαλλοντικές βελτιώσεις. Με αυτόν τον τρόπο τίθεται σε κίνδυνο η οικονομική επιτυχία του κλάδου των αεροπορικών μεταφορών σε όλη την υφήλιο, αφού μπορούν μετατραπούν σε πραγματική απειλή.

Έκθεση Stern: η αδράνεια θα κοστίσει 5 – 20% του ΑΕΠ

Επιστημονικές μελέτες όπως η έκθεση Stern, κάνουν δυσοίωνες προβλέψεις, εκτιμώντας ότι το κόστος από τη μη αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών θα είναι ισοδύναμο με τουλάχιστον 5% έως και 20% του παγκόσμιου ετήσιου ΑΕΠ. Αντίθετα το κόστος των απαραίτητων δράσεων για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου για να αποφευχθούν οι καταστροφικές επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών μπορεί να περιοριστεί σε μόλις 1% του αναφερόμενου παγκόσμιου ΑΕΠ.

Η αεροπορική ρύπανση στην Ευρώπη

Οι αερομεταφορές αποτελούν μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες πηγές εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου στην Ευρώπη. Η Ε.Ε. είναι υπεύθυνη για περίπου το ήμισυ των εκπομπών CO2 που παράγονται από τις διεθνείς αεροπορικές μεταφορές παγκοσμίως. Οι εκπομπές στην Ε.Ε. που οφείλονται στις διεθνείς πτήσεις αυξήθηκαν κατά 87% μετά το 1990 δεδομένου ότι τα αεροπορικά ταξίδια γίνονται φθηνότερα και το περιβαλλοντικό κόστος τους δεν λαμβάνεται υπόψη.

Προβλεπόμενη ρύπανση των αερομεταφορών παγκόσμια και στην Ευρώπη



Προκειμένου να αντιμετωπίσουν αυτό το θέμα οι Ευρωπαίοι ηγέτες συναντήθηκαν 8-9 Μαρτίου 2007 και δεσμεύθηκαν να συντελέσουν στη μείωση κατά 20% της εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου. Το ψήφισμα που εξέδωσαν αποσκοπεί στην εφαρμογή των κανόνων για το σύστημα ανταλλαγής εκπομπών ρύπων στον τομέα της αεροπορίας έτσι ώστε οι αεροπορικές εταιρείες που θα υπερβαίνουν τα όρια των εκπομπών να είναι σε θέση να αγοράζουν πόντους πίστωσης από εκείνες που παραμένουν κάτω από τα καθορισμένα τους όρια.

Εκτιμάται ότι αν συμπεριληφθούν στο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών, οι εκπομπές CO2 θα μπορούσαν να μειωθούν κατά 46% μέχρι το 2020 σε σύγκριση με αυτές που προβλέπονται εάν δεν εφαρμοστεί η συγκεκριμένη πολιτική.

Η Ε.Ε. προκειμένου να αντιμετωπίσει το πρόβλημα προσπαθεί να εισάγει από τη μια πλευρά μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος και από την άλλη να δώσει οικονομικά κίνητρα στις εταιρείες. Κάποια από αυτά που έχουν προταθεί είναι:

* Ο Φόρος Κηροζίνης
* Τα Περιβαλλοντικά Τέλη
* Η Προώθηση σε άλλα μέσα μεταφοράς

Έχει προταθεί ακόμη η βελτίωση της διαχείρισης εναέριας κυκλοφορίας η οποία θα μπορούσε να εξοικονομήσει καύσιμα και να μειώσει τις εκπομπές CO2. Αυτό θα επιτευχθεί αφού οι αεροπορικές εταιρίες αναμένεται ότι αφενός θα μειώσουν το χρόνο αναμονής πριν την αναχώρηση και αφετέρου το χρόνο που δαπανάται στον ουρανό, πριν από την προσγείωση, όταν το αεροδρόμιο είναι απασχολημένο.

Πέρα από τα προηγούμενα διοικητικά μέτρα, έχουν αναληφθεί επίσης ερευνητικές προσπάθειες οι οποίες στην Ευρώπη στοχεύουν να επιτύχουν μειώσεις του 20% σε διοξείδιο του άνθρακα (CO2) και 60% σε εκπομπές οξειδίου του αζώτου (ΝΟx) από τους κινητήρες των νέων αεροσκαφών το 2008. Σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα οι στόχοι περιλαμβάνουν επίτευξη περικοπής 50% σε εκπομπές CO2 ανά επιβατο-χιλιόμετρο και 80% περίπου NOx για εξοπλισμό που θα μπει σε εκμετάλλευση το έτος 2020.

Επιδίωξη: Ισορροπία μεταξύ ανάπτυξης και περιβάλλοντος

Η δομή της σημερινής παγκόσμιας οικονομίας δεν αντέχει ούτε την καθυστέρηση της ανάπτυξης αλλά ούτε και την καταστροφή του περιβάλλοντος. Επομένως το ερώτημα που γίνεται όλο και πιο έντονο είναι πως μπορεί να συνυπάρξουν η αναγκαία ανάπτυξη των αερομεταφορών μαζί με την προστασία του περιβάλλοντος.

Η απάντηση από ότι φαίνεται βρίσκεται στην ισορροπία μεταξύ αυτών των δύο σε τρόπο ώστε να θυσιασθεί μέρος της κατανάλωσης (αγαθών και υπηρεσιών) και της ευημερίας προκειμένου να συνεχίσει και στο μέλλον το περιβάλλον να είναι βιώσιμο.

Ο Δρ. Ελευθέριος Καταρέλος είναι Ελεγκτής Εναέριας Κυκλοφορίας και Διδάσκων του Πανεπιστημίου Αιγαίου.

Ανώνυμος είπε...

Ο Δρ. Ελευθέριος Καταρέλος, παρουσίασε την εξέλιξη του Κρατικού Αερολιμένα Χίου (ΚΑΧΙ), εστιάζοντας στο διοικητικό κυκεώνα και την υστέρηση του αεροδρομίου σε υποδομές, παράγοντες που έχουν συμβάλλει αρνητικά τόσο στην ανάπτυξη του τουρισμού όσο και των μεταφορών στο νησί και έχουν δημιουργήσει τη σημερινή οικονομικά αναποτελεσματική λειτουργία. Χαρακτηριστικά ανέφερε ότι από το 1980 μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει καμμία προσπάθεια για την αναβάθμιση των εγκαταστάσεων του αεροδρομίου κι έτσι αδυνατεί να ανταποκριθεί στη ζήτηση, παρά την ολοένα αυξανόμενη επιβατική κίνηση. Ο τρόπος διοίκησης, σημείωσε ο κ. Καταρέλος, ουσιαστικά παρεμποδίζει τη δυνατότητα υπολογισμού του κόστους λειτουργίας του αεροδρομίου και αποτίμησης των περιουσιακών του στοιχείων και, κατά συνέπεια, δεν πραγματοποιείται ορθή κοστολόγηση των υπηρεσιών του